سن مناسب ازدواج یا سن ورود به رابطهی پایدار چه زمانیست؟
در دنیای روانشناسی پیرامونِ ازدواج سالم، ازدواج بدون شکست، حل تعارضات زوجین، مهارتهای ازدواج و ... بسیار مطالب و پژوهشهای آموزنده صورت گرفته، اما آنچه قبل از تمام اینها بدان کمتر پرداخته شده سن مناسب ازدواج یا رابطهی پایدار است.
بدیهی است که زیستجهانِ انسان امروز، بسیار متفاوت تر از زیستجهانِ انسانِ گذشته است.
این تفاوت، در شبکههای اجتماعی پیچیده، پیشرفت های تکنولوژیکی، تعاملِات فراتر از مرزهای محلی یا منطقهای، افزایش آگاهیِ درونی و بیرونی انسان ها، تغییرات در سبک زندگی، هژمونی فرهنگ غرب، بازتعریفِ مفاهیم زن و مرد و ... نمایان می شود.
با این اوصاف می توان گفت: سن ازدواج، دیگر از معیارهای دنیای سنتی و بلوغ جنسی تبعیت نمی کند.
چه بسا در دنیای سنّت، دختر و پسر اندکی پس از رسیدن به بلوغ جنسی، آماده ازدواج و تشکیل خانواده می شدند.
اما انسان در دنیای کنونی و مدرن، برای ازدواج و تشکیل روابط پایدار به بلوغ هایی فراتر از بلوغ جنسی و زیست شناختی نیاز دارد.
بلوغ هایی چون:
بلوغ اجتماعی که ظرفیتِ فرد برای مسئولیتپذیری و ارتقای مهارت های ارتباطی را شامل شده و ایجاد رفتارها و پاسخهای پخته تر اجتماعی پذیرش قوانین و حتی آداب نانوشتهی تعاملات اجتماعی و احترام به مرزهای فردی و میانفردی را در بر می گیرد.
بلوغ عقلی و ادراکی که توانایی در تفکر انتقادی، حل خلاقانهی مشکلات، توانمندی در گفتگو و تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت عینی، ارزیابی استدلالها و قضاوتهای مستقل و تعهد به کنجکاوی و تمایل به کسب مداوم دانش و بینش در طول زندگی و بالا رفتن ظرفیتِ درک و به اشتراک گذاشتن احساسات خود با دیگران، همراه با آگاهی از محدودیتها و نقص های خود و تمایل به اصلاح شدن را موجب می شود.
بلوغ احساسی و هیجانی، که انعطاف پذیر شدن و توانمند شدن در مواجهه با احساساتِ کاذبِ عاطفی و پرورش و ایجاد رفتارهای سازگارانه و تنظیم و مدیریتِ هیجانات در رویارویی با چالش های ارتباطی و واقعیت های زندگی است.
و در نهایت بلوغ نورولوژیکی یا عصب شناختیِ مغز که بیانگر تکامل مداوم مغز از دوران جنینی تا اوایل بزرگسالی است.
بلوغ نورولوژیکی مغز فرآیندی است که شامل تغییرات ساختاری مانند تشکیل و هَرَس سیناپسی، میلینسازی و تقویت مسیرهای عصبی است.
این بلوغ در مناطق مختلفِ مغز با سرعتهای متفاوتی رخ میدهد؛ قشر جلوی مغز یا لوبِ فرونتال که مسئول تصمیمگیری، کنترل تکانه، استدلال و انتخاب است، یکی از آخرین مناطقی است که به طور کامل رشد میکند.
طبق مطالعات و پژوهشهای علمی، لوب فرونتال مغز تا اواسط دههی بیست زندگی فرد به رشد خود ادامه میدهد و در حدود ۲۵ سالگی به بلوغ کامل میرسد، اگرچه برخی منابع نشان میدهند که رشد این قسمت از مغز میتواند تا ۳۰ سالگی نیز ادامه یابد.
با این توصیفات و خصوصاً یافته های علمی در مورد بلوغِ کُند و آهستهی لوب فرونتال مغز، و همچنین یافتههای پژوهشگران و روانشناسان خانواده و ازدواج، می توان به نتیجه ای اطمینان بخش دست یافت که ازدواج در سنین کمتر از ۲۴- ۲۵ سال می تواند دستخوشِ آسیب ها و چالش های متعددی باشد و فرد را در برابر یک ازدواج آسیبپذیر و انتخاب یک شریک نادرست قرار دهد.