غم یا اندوه یکی از شش هیجان اصلی در انسانها هستند.
در روانشناسی انگیزش و هیجان، غم به عنوان یک احساسِ طبیعی و مربوط به بقاء دسته بندی می شود.
انسانها هیجان غم را هنگام تجربهی شکست، فقدان یا از دستدادن، تجربه میکنند.
هیجان غم، می تواند احساسِ تُهی بودن و این احساس که همه چیز خالی است، یا اینکه هیچ چیز معنا یا ارزشی ندارد را به وجود بیاورد و ما آن را به صورت احساس پوچی در ذهنمان تجربه کنیم.
غم مهم است؛ غم نشاندهنده جدایی از چیزهای مهم است (نه فقط افراد و چیزها، بلکه ارزشها و نگرشها)
احساس غم و اندوه اغلب توسط وقایعی در زمینههای مختلف زندگی، مانند: از دست دادن عزیزان، پایانِ روابط، از دست کار یا سلامتی و یا تجربه های دردناکِ زندگی برانگیخته میشود.
احساس غم و اندوه یک فرآیندِ مهم برای سلامت روان ما انسانهاست که به ما کمک میکند احساسات خود را پردازش کنیم و قدرت حرکت به جلو را در خود ایجاد کنیم.
این احساسات میتوانند از موقت تا بلندمدت متغیر باشند و از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.
نکته کلیدی این است که غم و اندوه خود را به طور مناسب بپذیرید و راههای سالمی برای مقابله با آن پیدا کنید.
تفاوت بین غم و افسردگی چیست؟
تفاوتهای مهمی بین غم و افسردگی وجود دارد. غم یک احساس موقت است که معمولاً به یک رویداد یا موقعیت خاص نسبت داده میشود و اغلب به طور طبیعی با گذشت زمان فروکش میکند.
از سوی دیگر، افسردگی یک بیماری روانی است که به حالت مداوم و شدید خُلق پایین اشاره دارد.
افسردگی میتواند به طور قابل توجهی در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند و باعث از دست دادن علاقه و لذت، ناامیدی و احساس مداوم درماندگی شود.
افسردگی نیاز به تشخیص و درمان حرفهای دارد و دارو و رواندرمانی میتوانند مؤثر باشند.
غم به ما کمک میکند تا به عنوان انسان رشد کنیم.
بعضی افراد غم را احساسی منفی و غیرضروری میدانند، اما این احساس برای احساسات مثبت و تقویت جان و روانِ آدمی ضروری است.
در حالی که غرق شدن در غم میتواند بسیار دردناک باشد، پذیرش و مدیریت آن میتواند انسان را قویتر کند.
افرادی که غم را تجربه کردهاند و توانسته اند آن را در درون خود پردازش کنند، انسان های همدلتر و با شفقت تری هستند.
به نظر میرسد احساس غم، هیجانی است که ما را از عدمِ وجود یک «ارتباط» آگاه میکند.
عدم ارتباط با یک انسان دیگر
عدم ارتباط با یک شئ یا محیط
عدم ارتباط با یک حیوان
و عدم ارتباط با خودمان.
غم باید کارکردهای متنوعی داشته باشد که افراد، گذشته و حال و غیره را به هم متصل میکند.
اگر اینگونه نبود، احساس غم غیرضروری تلقی میشد و در فرآیند فرگشت [تکامل] بیولوژیکی حذف میشد.
غم از لحاظ فرگشتی، پیامِ مراقبت از خود را دارد.
در اینجا به رهکارهایی که می توانیم برای پردازش سالم هیجان غم و احساس اندوه به کار بگیریم اشاره خواهد شد.
● احساسات خود را سرکوب نکنید
بهتر است از تظاهر به شاد بودن برای نگران نکردن دیگران یا تلاش برای پرت کردن حواس خودتان به دلیل احساس غم، خودداری کنید.
سرکوب غم در واقع میتواند باعث استرس بیشتر در شما شود و شما را غمگینتر کند.
به جای سرکوب احساسات غم انگیز خود، باید به پیامِ غم گوش داد.
با غم روبرو شد و هر کاری که برای اصلاح موقعیت و بازیابیِخود از دستمان بر میآید انجام دهیم.
مشکل اساسی در پیچیده شدن غم، این است که اغلب انسانها در ابتدا حتی نمیتوانند غم و اندوه خود را به خانواده و دوستان و اطرافیان ابراز کنند.
پس در اولین گامِ اشتباه، هیجانِ غم سرکوب می شود.
و این ویژگیِ ذاتی هیجانات است، که وقتی سرکوب میشوند به شکل های بدنی و رفتاری، خود را بروز می دهند.
اگر احساس غم و اندوه میکنید، مهم است که ابتدا احساسات خود را بپذیرید و خودتان را مجبور نکنید که احساس بهتری داشته باشید.
پس وقتی احساس غم میکنید، از انکار یا نادیده گرفتن احساسات خود خودداری کنید.
همچنین باید از روی آوردن به الکل یا مواد مخدر یا انجام رفتارهای تکانشی خودداری کنید.
اگرچه این اقدامات ممکن است تسکین موقت ایجاد کنند، اما مشکل اساسی را حل نمیکنند و ممکن است بعداً مشکل را بدتر کنند.
مهم است که از خود مراقبت کنید و برای پردازش احساسات خود وقت بگذارید.
● با یک شخص امن و یا کسی که به او اعتماد دارید صحبت کنید
اگر خانواده، دوستان یا افراد دیگری دارید که میتوانید به آنها اعتماد کنید، صحبت کردن در مورد غم و اندوهتان با آنها میتواند به تسکینِ دردِ هیجانی در شما کمک کند و اندوهِ شما را تسکین دهد.
مهم است که بتوانید گاهی اوقات از دیگران درخواست کمک کنید.
همه چیز را پیش خودتان نگه ندارید و با خودتان همدلانه نه دلسوزانه برخورد کنید.
به دنبال جلبِ کمک و راهکار باشید، نه به دنبال جلب توجه و ترحم.
● به بدن خود توجه کنید
وقتی انسانها غرق در غم و اندوه هستند، معمولاً نسبت به خواب و غذا خوردن و بدن خود بی تفاوت می شوند.
که این موضوع به نوبهی خودش چرخهی معیوب مشکلات روان-تنی را دامن می زند.
در مواقع غمگینی و اندوه، مهم است که آگاهانه بخوابید، غذا بخورید و استراحت کنید.
اگر نمیتوانید بخوابید، ورزش و خستگی فیزیکی توصیه میشود.
یک نظم شخصی به وجود آورید، مثلاً با گنجاندن پیادهرویهای متوسط، محدود کردن استفاده از موبایل و تعیین یک زمان مشخص برای خواب و بیداری.
Citable sources
https://dictionary.apa.org/sadness
https://www.apa.org/ed/schools/primer/sadness
Psychology of Emotion ■
By Paula M. Niedenthal, Maital Neta, Adrienne Wood( 3rd Edition).2025
It's OK That You're Not OK ■
Meeting Grief and Loss in a Culture That Doesn't Understand
By: Megan Devine
Emotional Regulation: Theory and practice Benjine Gerber ■